No products in the cart.
học tiếng Trung
Thanh điệu tiếng Trung là gì? Tổng hợp 4 loại thanh điệu và cách đọc
05
Th6
Th6
Thanh điệu – yếu tố làm cho ngôn ngữ trở nên phong phú, cảm xúc hơn. Khi học tiếng Trung, việc hiểu rõ về thanh điệu cùng với nguyên âm và phụ âm là rất quan trọng. Vậy, thanh điệu trong tiếng Trung là gì? Làm thế nào để đọc chúng đúng cách? Hãy đọc tiếp bài viết dưới đây của Du học Đài Loan LABCO để có câu trả lời chi tiết nhất!
Thanh điệu tiếng Trung là gì?
Thanh điệu trong tiếng Trung 声调 /shēngdiào/ là sự biến đổi cao – thấp – dài – ngắn của một âm tiết. Thanh điệu, cùng với vần và dấu (nếu có), tạo thành từ vựng. Trong tiếng Trung, mỗi ký tự Hán thường đại diện cho một âm tiết và thanh điệu đóng vai trò quan trọng trong việc phân biệt ý nghĩa của từ.
Ví dụ, với từ phiên âm Pinyin “wuli” và các thanh điệu khác nhau, chúng ta có các từ với ý nghĩa khác nhau như sau:
- 无理 (wúlǐ): vô lý
- 物理 (wùlǐ): vật lý
- 物力 (wùlì): vật lực
- 无力 (wúlì): vô lực
- 五里 (wǔlǐ): năm dặm
- 屋里 (wùlǐ): trong phòng
- 武力 (wǔlì): vũ lực
4 thanh điệu trong tiếng Trung
Trong bảng thanh điệu tiếng Trung, hệ thống phiên âm pinyin bao gồm 4 dấu thanh chính và 1 thanh nhẹ, còn gọi là khinh thanh. Các dấu thanh chính bao gồm thanh ngang (dấu không), thanh sắc (dấu huyền), thanh ngã (dấu hỏi), và thanh hỏi (dấu ngã). Mỗi dấu thanh có cao độ và cách phát âm khác nhau, tạo nên sự phong phú và đa dạng trong ngữ điệu của tiếng Trung. Khinh thanh, mặc dù không có dấu cụ thể, vẫn đóng vai trò quan trọng trong cách đọc và phát âm từ ngữ, giúp phân biệt ý nghĩa trong ngữ cảnh khác nhau. Chính vì sự phức tạp này, việc nắm vững và luyện tập cách đọc các thanh điệu là rất cần thiết để thành thạo tiếng Trung.
| Thanh điệu | Ký hiệu | Cách đọc | Ví dụ |
| Thanh 1 (阴平/yīnpíng/ âm bình) | ˉ | Đọc không dấu, âm kéo dài và đều đều. Âm kéo dài từ cao độ 5 sang 5. | tā, bā |
| Thanh 2 (阳平/yángpíng/ Dương bình) | ՛ | Đọc giống dấu sắc trong tiếng Việt, giọng điệu tăng dần từ thấp lên cao. Âm độ từ trung bình lên cao theo chiều 3 lên 5. | bá, chá |
| Thanh 3 (上声/shàngshēng/ Thượng thanh) | ˇ | Đọc gần giống với dấu hỏi, phát âm từ cao độ 2 (trung bình) xuống cao độ 1 (thấp) rồi lên cao độ 4 (vừa). Âm ngâm của nó rất đặc biệt khi được phát âm rõ ràng | bǎ, sǎ |
| Thanh 4 (去声 /qù shēng/ Khứ thanh) | ` | Đọc không dấu, giọng đẩy xuống và đọc dứt khoát với âm điệu từ cao nhất (cao độ 5) xuống thấp nhất (cao độ 1). | bà, là |
Ngoài 4 thanh điệu chính, tiếng Trung còn có thanh nhẹ (khinh thanh). Thanh này không được biểu hiện bằng dấu mà thay vào đó là giọng đọc nhẹ và ngắn. Ví dụ:
- 他的 – /tāde/
- 桌子 – /zhuōzi/
- 说了 – /shuōle/
- 哥哥 – /gēge/
- 先生 – /xiānsheng/
- 休息 – /xiū xi/
Cách đánh dấu thanh điệu
Khi đánh dấu thanh điệu tiếng Trung, bạn cần phải tuân thủ theo những nguyên tắc sau:
| Chỉ có 1 nguyên âm đơn | Nguyên âm kép |
Đánh dấu trực tiếp vào nguyên âm đơn đó: ì, ě, ó, ā,… Ví dụ:
|
|
Quy tắc biến điệu trong tiếng Trung
Các thanh điệu trong tiếng Trung là các biến thể âm tiết độc lập. Biến thể âm điệu đề cập đến việc các từ, cụm từ, hoặc câu thường kết hợp các âm tiết với nhau, tạo ra sự thay đổi trong âm điệu.
Thanh nhẹ (khinh thanh)
Có một số âm tiết trong tiếng Trung thường mất đi thanh điệu gốc của nó và được đọc thành một âm vừa nhẹ vừa ngắn. Loại âm này còn được gọi là khinh thanh (thanh nhẹ). Ví dụ:
- 他的 – /tāde/
- 桌子 – /zhuōzi/
- 说了 – /shuōle/
- 哥哥 – /gēge/
- 先生 – /xiānsheng/
- 休息 – /xiū xi/
Quy tắc đọc thanh nhẹ của một số từ:
| Loại từ | Ví dụ cách đọc |
| Trợ từ | 吗 (ma)、呢 (ne)、啊 (a)、吧 (ba)、着 (zhe)、了 (le)、过 (guo)、的 (de)、得 (de) |
| Hậu tố của danh từ | 子(zi)、头 (tou),… |
| Hậu tố của đại từ | 们 (men) |
| Phương vị từ | 上 (shang)、下 (Xia)、里 (li)、边 (bian),… |
| Ngữ tố thứ 2 trong từ láy âm | 妈妈 (māma), 爸爸 (bàba)、爷爷 ( yéye),… |
| Hình thức lặp lại của động từ (trùng điệp) | 看看 (kànkan)、想想 (xiǎngxiang)、试试 (shìshi),.. |
| Bổ ngữ xu hướng | 来 (lai)、去 (qu)、起来 (qilai)、下去 (xiaqu),… |
| Một số từ thường phát âm nhẹ | 漂亮 (piàoliang)、聪明 (cōngming)、知道 (zhīdao)、葡萄 (pútao),… |
Biến điệu thanh 3
| Biến điệu thanh 3 | Cách đọc | Ví dụ |
| 2 thanh 3 đứng sát nhau | Thanh 3 thứ nhất đọc thành thanh 2. | Ví dụ: 你好 （Nǐ hǎo) ➡ đọc thành “ní hǎo” |
| Khi 3 thanh 3 đứng sát nhau | Thanh 3 thứ 2 đọc thành thanh 2 hoặc 2 thanh 3 đầu đọc thành thanh 2. | 好想你。(Hǎo xiǎng nǐ = Hǎo xiáng nǐ) |
| 4 thanh 3 đứng sát nhau | Thanh đầu và thanh thứ 3 sẽ được đọc thành thanh 2 hoặc 3 thanh 3 đầu đọc thành thanh 2. | 我也很好。(Wǒ yě hěn hǎo = Wó yě hén hǎo) |
Quy tắc biến âm của “bù” và “yī”
| Quy tắc biến âm | Cách đọc | Ví dụ |
| 一 /yī/ và 不 /bù/ ghép với từ mang thanh thứ 4 | “yī” đọc thành “yí “và “bù” đọc thành “bú” |
|
| sau 一 / yī / là âm mang thanh 1 (Hoặc 2, 3) | Đọc thành yì |
|
Quy tắc viết phát âm khi các thanh điệu kết hợp
| Thanh điệu kết hợp | Cách phát âm | Ví dụ |
| Thanh 3 + thanh 1/2/4 | Đọc từng âm theo đúng thanh điệu của nó |
|
| Thanh 1 /2 /3 /4 + khinh thanh | Đọc nhanh, dứt khoát, ngắn gọn và không kéo dài âm |
|
| Thanh 4 kết hợp | Âm tiết thứ 2 phát âm “nhấn mạnh” hơn |
|
Hướng dẫn cách viết thanh điệu tiếng Trung
Ngày nay, có rất nhiều bộ gõ tiếng Trung được phát triển để đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dùng. Nếu bạn muốn tìm kiếm thông tin hoặc trò chuyện bằng tiếng Trung với bạn bè trên điện thoại, bạn có thể dễ dàng chuyển đổi bộ gõ thanh điệu tiếng Trung trên bàn phím bằng các cách sau!
Trên điện thoại
Dưới đây là hướng dẫn cách gõ Pinyin có dấu thanh điệu tiếng Trung trên điện thoại bằng Laban key:
- Bước 1: Chuyển bàn phím sang bộ gõ tiếng Trung Pinyin (loại bàn phím Qwerty).
- Bước 2: Đối với các nguyên âm đơn như a, e, o, i, u (không bao gồm nguyên âm kép), khi bạn muốn thêm dấu thanh điệu, bạn chỉ cần giữ nguyên âm đó trong khoảng 3 giây. Bàn phím sẽ hiện ra 4 thanh điệu để bạn lựa chọn.
Trên máy tính
Dưới đây là cách gõ bảng thanh điệu tiếng Trung trên máy tính, tương tự như trên điện thoại. Bạn chỉ cần làm theo các bước sau:
- Bước 1: Mở Control Panel trên máy tính, sau đó chọn Clock, Language, and Region ➡ Language ➡ Add a language.
- Bước 2: Trong hộp thoại xuất hiện, chọn Chinese Simplified ➡ sau đó chọn Microsoft Pinyin New Experience Input. Cuối cùng, bấm OK để hoàn tất.
- Bước 3: Trên thanh Taskbar trên màn hình, bạn nhấp vào biểu tượng ngôn ngữ (Language) ➡ chọn Chinese Simplified ➡ chuyển thành Microsoft Pinyin New Experience Input Style.
Lưu ý: Bạn cũng có thể sử dụng tổ hợp phím Windows + Space để chuyển đổi giữa bàn phím Việt và Trung.
Kết bài:
Tóm lại, thanh điệu tiếng Trung đóng vai trò quan trọng trong việc phân biệt ý nghĩa của các từ. Hiểu và sử dụng đúng bốn loại thanh điệu – thanh ngang, thanh sắc, thanh ngã và thanh hỏi – sẽ giúp người học không chỉ phát âm chính xác mà còn giao tiếp hiệu quả hơn. Việc luyện tập thường xuyên và chú ý đến từng chi tiết nhỏ trong cách đọc sẽ giúp bạn thành thạo tiếng Trung nhanh chóng. Hãy nhớ rằng, sự kiên nhẫn và nỗ lực không ngừng là chìa khóa để nắm vững bất kỳ ngôn ngữ nào, và tiếng Trung cũng không ngoại lệ.
Biên tập viên
Bài mới
Tin tức25 Tháng mười một, 2024Văn hóa Đài Loan vs Việt Nam: Điểm khác biệt bất ngờ- Tin tức25 Tháng mười một, 2024Các giấy tờ cần chuẩn bị khi làm việc tại Đài Loan
- học tiếng Trung21 Tháng mười một, 2024Sanxiantai – địa điểm lý tưởng để ngắm bình minh tại Đài Loan
- học tiếng Trung21 Tháng mười một, 20245 trường Đại học có ngành ngôn ngữ Trung nổi bật tại Đài Loan
